Eerste bijeenkomst ‘Visievorming W&T in het basisonderwijs in Gelderland’ zet direct de actieve toon

De invoering van W&T-onderwijs op basisscholen in Gelderland is een uitdaging. Er gaat veel goed, maar het aanbod en de programmering verlangen een nog betere afstemming, planning en regie. Van groot belang voor het leren van kinderen en de keuzes die ze in de toekomst maken. Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Gelderland (KWTG) en Kenniscentrum Wetenschap & Technologie Oost (KWTO) slaan dit jaar daarom de handen ineen, uiteraard samen met de Provincie Gelderland. Gemeenschappelijk doel? Komen tot een duurzame W&T–ontwikkeling op de Gelderse basisscholen. Bedoeld om zo daadwerkelijk impact te creëren. Dat start met een gezamenlijke visievorming voor W&T in het Gelderse basisonderwijs die inhoudelijke sturing geeft aan een meerjarenprogrammering.

Vier praktische bijeenkomsten voor visievorming
Deze visievorming krijgt concreet handen en voeten met vier praktische bijeenkomsten in de maanden januari t/m april 2023. De aftrap van die serie sessies vond plaats op donderdag 19 januari bij partner en gastheer Provincie Gelderland. Na verschillende groepsdiscussies tijdens deze eerste bijeenkomst was de consensus positief en eensluidend: visievorming W&T in het basisonderwijs in Gelderland betekent voortdurend met elkaar in gesprek blijven vanuit alle relevante betrokkenen en het uitwisselen van best practices.

Hoge opkomst, gemêleerd gezelschap
De opkomst voor deze eerste bijeenkomst voor visievorming was niet alleen hoog, maar vooral ook gemêleerd. Medeorganisator Gerard Venneman namens KWTO: “Naast het basisonderwijs mochten we allerlei relevante partijen aan tafel verwelkomen. Er is positief gereageerd op onze uitnodiging door bedrijven, lokale overheden, Pabo’s, Hogescholen, Universiteiten, Techniekpacten, regionale platforms techniek, Sterk Techniekonderwijs en meer. Dit staaft onze constatering dat heel veel betrokkenen het belang onderkennen van stevig, veelzijdig en duurzaam geïntegreerd W&T-onderwijs op Gelderse basisscholen.”

Horloges gelijkzetten
Jacqueline Goedhart, projectleider KWTG en medeorganisator, zette direct alle horloges gelijk met haar introductie voor deze eerste bijeenkomst voor visievorming: “Tijdens deze sessies verkennen we elkaars drijfveren, ambitie en visie en proberen we te duiden waar we gemeenschappelijke belangen hebben. Van hieruit kijken we naar de huidige (afzonderlijke) programmeringen en de werkende principes en succesfactoren. Wat betekent dit laatste voor ieders eigen organisatie en programma’s? En hoe kunnen we dit vertalen in de gezamenlijke programmering en investering in W&T in het Gelderse basisonderwijs? Hoe ziet een raamwerk eruit en wat betekent dit voor de meerjarenprogrammering?”

Grote betrokkenheid bij W&T vanuit Provincie Gelderland
Gedeputeerde Peter Kerris maakte bij de start van de eerste visiebijeenkomst helder welk belang de provincie ziet bij de duurzame invoering van W&T in het Gelderse basisonderwijs: “De Provincie Gelderland werkt aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt waarin al het werk gedaan kan worden, ieder talent meedoet en het onderwijs en het bedrijfsleven samen inspelen op veranderingen. In deze coalitieperiode zet de Provincie Gelderland extra in op de verweving van wetenschap en techniek in de curricula van de Gelderse basisscholen. De ambitie is dat 10 op de 10 leerlingen in het primair onderwijs op het W&T-vlak onderwijs genieten. Dit geeft aan dat de Provincie Gelderland veel aandacht geeft aan de koppeling tussen de arbeidsmarkt en onderwijs en vooral ook aan een betere match tussen deze twee belangrijke thema’s. Daarom juichen we deze visiesessies toe.”

Mismatch verkleinen
De provincie rekent het tot haar taak om de mismatch tussen onderwijs- en arbeidsmarkt te verkleinen, benadrukte Peter Kerris: “Daarvoor hebben we talloze projecten lopen en focussen we in de huidige, lopende bestuursperiode op drie pijlers: beschikbaarheid, wendbaardheid en inclusiviteit. Mijn droom voor de toekomst? Dat alle Gelderse kinderen zo vroeg mogelijk in aanraking komen met alle mogelijkheden die techniek en technologie bieden. Want als je het niet meekrijgt, kun je het ook later niet als studierichting of loopbaan overwegen. En W&T-onderwijs is hiervoor een heel belangrijk instrument.”

Heldere adviezen na levendige discussie
Al snel ontspon zich een veelzijdige discussie onder de deelnemers met een eenduidige conclusie. De duurzame en structurele inbedding van W&T-onderwijs slaagt het beste als het niet gedropt wordt bij leerkrachten, maar je hen structureel en langdurig meeneemt in die reis. Het enthousiasme om W&T-onderwijs echt in te bedden staat en valt met de betrokkenheid en interesse bij de leerkracht, zijn of haar team en ook schooldirectie. En ook belangrijk: presenteer W&T-onderwijs niet als een samenraapsel van eendaagse losse projecten, maar stuur aan op een integrale en langdurige toepassing ervan in alle lessen op de Gelderse basisscholen.

Kansen en uitdagingen Gelders W&T-onderwijs
Vervolgens gaf Jacqueline het woord aan Henk Mulder, voorzitter KWTO. Hij lichtte de kansen en uitdagingen waar W&T-onderwijs in Gelderland voor staat kort en krachtig toe: “Uit onderzoek blijkt dat de bijdrage van W&T-onderwijs bijvoorbeeld belangrijk is voor de talentontwikkeling van kinderen. Ook stimuleert het de interesse-ontwikkeling van kinderen en enthousiasmeert het de leerkrachten. Eveneens geeft W&T-onderwijs een brede en betekenisvolle context, want ook taal en rekenen komen hierin aan de orde. Kortom, door W&T-onderwijs leren de kinderen onderzoekend en ontwerpend leren en kunnen zij groeien en stralen.” Aanvullend presenteerde Henk enkele positieve trends op het vlak van W&T-onderwijs. Een voorbeeld? Steeds meer scholen ontdekken dat bij W&T alle kinderen kunnen meedoen en dat W&T de sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleert. Maar tegelijkertijd is er ook extra aandacht nodig. Henk: “De meeste scholen weten dat er aandacht moet zijn voor W&T-onderwijs, maar een goede aanpak ervan verloopt nog moeizaam.”

Geslaagde deeldiscussies
Een praktisch onderdeel van deze eerste visieontmoeting waren discussies in groepen aan de hand van een aantal vragen. De levendige deeldiscussies waren gebaseerd op een aantal concrete vragen. Zoals onder andere: wat is je droom voor W&T-onderwijs? Wat zijn de succesfactoren tot nu toe? Wat werkt nog niet? Maar ook vragen als: wat blijf je met W&T-onderwijs doen en wat kun je aanvullend oppakken? Of welke partners heb je als basisschool eigenlijk structureel nodig om W&T-onderwijs goed in te bedden? De vele opmerkingen en adviezen uit de deeldiscussies laten zich in dit artikel niet in hun totaliteit vermelden, maar wel ontstond uit de discussiegroepen een herkenbare rode draad: zoek elkaar op, leer van elkaars best practises en werkende principes implementeer W&T-onderwijs niet over de hoofden van de leerkrachten heen en vooral: ontdek het pure plezier met elkaar van W&T-onderwijs, van leerling tot leerkracht. Ook een relevante suggestie was om de ouders van de basisschoolleerlingen veel meer bij W&T-onderwijs te betrekken. En richting de Provincie Gelderland is er de wens tot bestuurlijke continuïteit bij de verdere implementatie van W&T in het basisonderwijs. Maar er ligt ook een taak voor schoolbesturen en hun scholen op het vlak van het vormen van professionele leergemeenschappen. Evenals het formuleren van een pedagogisch-didactisch beleid ten aanzien van onderzoekend en ontwerpend onderwijs.

Gedeelde reactie deelnemers: voor herhaling vatbaar
Tot slot maakte Jacqueline Goedhart plenair een rondje langs de deelnemers. Hoe hebben zij deze eerste bijeenkomst ervaren? Jeannette van Vught van E.C.S. Van Vught BV uit Brummen: “Laten we er samen voor gaan met alle neuzen dezelfde kant op.” Guido Lacet, W&T-coördinator Willibrordschool Herveld: “Ik zie hier een mooie groep inspirerende mensen die allemaal een gezamenlijke passie hebben.” Hilco van Stuyvenberg, docent Pabo Christelijke Hogeschool Ede: “Ik heb in deze bijeenkomst en discussies genoten van de positieve houding om elkaar vanuit onderwijs, bedrijven en politiek te stimuleren. Voor mij persoonlijk is het voor het eerst dat we met deze verschillende partijen zo constructief rond de tafel zitten over het onderwerp W&T. Mijn advies? Houd deze energie en ideeënuitwisseling in Gelderland vast.”

Goede sessies met veel energie
Hans van der Mark, coördinator Technieklokalen Aalten-Dinxperlo, was ook helder: “Uiteindelijk doen we al dit werk maar voor één ding: stralende gezichten van leerlingen in het basisonderwijs.” Sebastiaan Smit, programmamanager Jet-Net & Technet – Platform Talent voor Technologie: “Dit was een goede sessie met heel veel energie.” Op de rondvraag welke aanbevelingen de deelnemers hebben voor de volgende visiebijeenkomsten, kwam een origineel advies van Guido Lacet: “Ik zou best meer in de keuken willen kijken van de deelnemers aan deze visiebijeenkomsten.”

Overige drie visiebijeenkomsten
De overige bijeenkomsten voor Visievorming W&T in het basisonderwijs in Gelderland vonden plaats op woensdag 15 februari, maandag 13 maart en woensdag 5 april.