De opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren? Gewoon doen!

Sinds 2020 zijn Nederlandse basisscholen verplicht om Wetenschap en Techniek aan te bieden. Om dat zo goed mogelijk te doen, volgen Stéphanie Niels (leerkracht), Marino van der Zande (leerkracht) en Alieke van Bockel (coördinator bij De Jonge Onderzoekers Nijmegen) de post-hbo-opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren. Stéphanie: “Samen ontdekken we waarom en hoe we W&T een vaste plek in ons onderwijsprogramma geven.”

Begin 2020 startten veertien cursisten met de opleiding. Ze verschillen in achtergrond en ervaring maar delen een missie: kinderen de vaardigheden leren die ze in de toekomst nodig hebben. W&T en de daarmee samenhangende onderzoekende en ontwerpende houding helpt daarbij. “W&T wordt vaak nog gezien als knutselen 2.0. Maar het is zoveel meer. Het is leren problemen oplossen, samenwerken, kritisch en creatief denken, presenteren…” vertelt Marino.

Lesprogramma
Om dat zelf te ontdekken start de opleiding met persoonlijke talentontwikkeling. Stéphanie: “Het eerste half jaar vergroot je je kennis, ervaar je hoe je onderzoek doet en geef je op je eigen school een lessenserie. In de volgende zes maanden zoek je uit hoe je dit soort onderwijs samen met collega’s kan ontwerpen, ontwikkelen en uitvoeren. Een belangrijk onderdeel daarvan is vakintegratie. Want W&T is geen losstaand iets, het is een manier om onderwijs te benaderen. Daarom zoek je naar overlap in doelen tussen een bepaald vak – bijvoorbeeld rekenen of taal – en onderzoekend en ontwerpend leren. Dat bleek makkelijker dan ik van tevoren dacht! In de laatste periode richt je je op de lange termijn. Je denkt na over hoe je het geleerde in de school kan verankeren en schrijft een visiestuk.”

Met en van elkaar leren
De cursisten komen elke maand één avond (online) bij elkaar en elke les bestaat uit een combinatie van praktijk en theorie. Alieke: “We maakten al eens een stroomkring en we bouwden een sluis. Maar wat we ook doen, we hebben altijd ontzettend veel lol en we leren van de docenten én elkaar. Ik heb bijvoorbeeld een techniekachtergrond en weet waar je goede materialen kunt vinden. Marino heeft veel ervaring met maakonderwijs en deelt zijn kennis daarover en Stéphanie leert ons over thematisch werken.”

De hele school meekrijgen
De drie cursisten zijn het er allemaal over eens: de anderhalf jaar durende opleiding is qua intensiteit prima met een baan te combineren en je kunt met en zonder ervaring starten, want de opleiding wordt aangepast aan de wensen van de deelnemers. Wat je wel altijd nodig hebt is interesse in onderwijsvernieuwing en een directie die achter je staat. Stéphanie: “Natuurlijk is het leuk om jezelf te ontwikkelen, maar deze praktijkgerichte opleiding is bedoeld om de hele school mee te krijgen. Dat lukt nooit als je het alleen moet doen.”

Op alle vlakken leren
Stéphanie, Alieke en Marino hadden het geluk dat ze van hun directeur en collega’s direct alle support kregen. Als dat niet het geval is, is er gelukkig een oplossing. Marino: “Laat zien hoe kinderen genieten van W&T-onderwijs en wat ze er bewust en onbewust op persoonlijk en didactisch vlak van leren. Iedereen die dát weet, wil hiermee aan de slag.”

Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren is een geregistreerde en geheel vernieuwde post-hbo-opleiding van de HAN over Onderzoekend en Ontwerpend Leren. Als coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren breng je verschillende vakgebieden samen om je doelen te behalen. Je richt je op het stimuleren van creatief en samenwerkend leren en denken en het aannemen van een onderzoekende en ondernemende houding. Je laat leerlingen zien dat risico’s en fouten maken belangrijke leermomenten zijn op de weg naar betekenisvol leren. Lees hier meer informatie.

De ervaringen van…


Stéphanie Niels
Stéphanie Niels is leerkracht van groep 7/8 op basisschool de Elstar in Elst. De school biedt onderwijs op basis van Teamonderwijs Op Maat (TOM). Toen ze de opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren voorbij zag komen, wist ze dat zie die kans moest grijpen. “Wat onderzoekend en ontwerpend leren betreft zijn we als school nog zoekende. Deze opleiding biedt me de mogelijkheid mijn kennis daarover te verruimen en een heldere visie en leerlijn te ontwikkelen. Het is prettig om dat samen met andere gemotiveerde cursisten te doen. We enthousiasmeren elkaar en de docenten stellen alles in het werk om ons uit te dagen en te inspireren. Uiteindelijk is het aan mij de taak om het geleerde over te brengen aan het team. Want dat ik me professionaliseer is leuk, maar pas als we het als school omarmen komen we echt verder. Ik weet zeker dat dat gaat lukken. Ik sta er namelijk niet alleen voor.”


Marino van der Zande
Marino van der Zande is leerkracht van groep 7 op de Pieter Brueghelschool in Arnhem en pionier op het gebied van maakonderwijs. Omdat hij al veel ervaring heeft met W&T en ontwerpend leren, vroeg hij zich af of de opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren van toegevoegde waarde zou zijn. Hoofddocent en medeontwikkelaar van de opleiding Maarten Hennekes overtuigde hem daarvan – en dat bleek terecht. “De opleiding is een mooie combinatie van theorie en praktijk. Met alles wat je leert ga je direct op school aan de slag. Ik ontdekte dat maakonderwijs nog meer inhoud dan dat ik al wist. Ook wordt het nut ervan me nog duidelijker. Daarnaast leren we als cursisten van elkaar. We wisselen kennis en ervaring uit en we nemen elkaars energie mee de eigen school in.”


Alieke van Bockel
Als coördinator bij De Jonge Onderzoekers Nijmegen verzorgt Alieke van Bockel technieklessen voor scholen en buitenschoolse activiteiten voor kinderen van 8 t/m 18 jaar. Verstand van techniek heeft ze wel, maar onderwijservaring nog niet. De opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren brengt daar verandering in. Alieke: “Ik wil met DJON graag aansluiten bij de behoefte van scholen en kinderen. Door deze opleiding krijg ik daar inzicht in, zodat ik ons aanbod daarop kan afstemmen. Het fijnste aan de opleiding vind ik het praktische aspect. Het is niet iets erbij, maar je gaat direct in je eigen situatie met het geleerde aan de slag. Ik weet nu: O&O is het gereedschap waarmee je kinderen op een betekenisvolle manier kunt laten leren.”


Ben je bestuurder of directielid? Lees dan Opleiding Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend Leren: praktisch en onderbouwd met W&T-onderwijs aan de slag.