Jos Berens van ’t Blokhuus (Hoevelaken)

‘Kinderen die gezien en gehoord worden en waarvan de nieuwsgierigheid wordt beloond, komen met plezier naar school’

Een zo uitdagend mogelijke leeromgeving voor alle kinderen creëren, dat is waar het team van basisschool ’t Blokhuus in Hoevelaken elke dag met veel enthousiasme aan werkt. Techniek en Wetenschap helpt hen daarbij. Want door constant in te spelen op de natuurlijke nieuwsgierigheid van leerlingen leren zij in zichzelf te geloven, en dat is volgens directeur Jos Berens het meest belangrijke ‘onzichtbare’ vak. “Kinderen die ruimte krijgen om te experimenteren en al op jonge leeftijd kennis maken met alle mogelijkheden die het leven biedt, zijn later veel beter in staat keuzes te maken in de richting die ze op willen.”

Regenwater
Jos: “Techniek en Wetenschap en de onderzoekende en ontwerpende manier van leren die daarbij hoort kun je onmogelijk als apart vak beschouwen. Alleen door het onderdeel te maken van alles wat je doet, bereik je het gewenste resultaat. Dan stroomt de energie door de school en ontwikkelen kinderen vaardigheden die ze later nodig hebben, zoals samenwerken, creatief denken en problemen oplossen. Laatst kregen onze leerlingen de opdracht om water te besparen. Ze bedachten een systeem om regenwater op te vangen, zodat we daar vervolgens de toiletten mee kunnen doorspoelen. Om inzicht te krijgen in de hoeveelheid water die we op school verbruiken, hingen ze twee meters op. Eén geeft aan hoeveel drinkwater er per dag doorheen gaat en de ander meet hoeveel regenwater er is opgevangen. De conclusies die daaruit voortvloeien maken ze inzichtelijk door middel van een app. Zo komen in één opdracht de vakken techniek, wetenschap, rekenen, programmeren, ontwerpen en vormgeven samen.”

Technieklokaal
“Eind 2013 openden we ons eigen technieklokaal. Het was niet makkelijk om sponsoren te vinden die ons bij de realisatie konden helpen. Dat komt omdat veel bedrijven investeren in techniek op het voortgezet of hoger onderwijs maar vergeten dat je de interesse voor het vak al op de basisschool moet wekken. Toch is het gelukt en daar zijn we enorm blij mee. Het technieklokaal biedt ons de mogelijkheid het onderwijs nog beter aan te laten sluiten bij de interesses van leerlingen en de manier waarop ze willen leren. Sommigen werken bijvoorbeeld liever met hun handen dan dat ze stil op een stoel zitten. Dan kun je ze wel dwingen een boek te lezen, maar je kunt ze ook stimuleren de gebruiksaanwijzing van het stuk gereedschap waar ze in het technieklokaal mee werken door te spitten. Deze manier van denken loont, want kinderen die gezien en gehoord worden en waarvan de nieuwsgierigheid wordt beloond, komen met plezier naar school.”

 

Verbinding
“De rol van de leerkracht verandert hierdoor enorm. Hij of zij is niet meer bezig met het klassikaal zenden van informatie, maar begeleidt, coacht en ondersteunt kinderen bij het stellen van vragen en het zoeken naar antwoorden. De grootste kunst is dan ook om ervan af te blijven. Laat leerlingen zelf ontdekken. Dat is spannend, maar het maakt het onderwijs ook zoveel leuker. En grijp je kansen. Onderhoudswerkzaamheden en verbouwingen laten wij bijvoorbeeld altijd onder schooltijd uitvoeren. Dan zien kinderen wat er gebeurt en kunnen ze direct vragen stellen. Het mooie daaraan is dat de verwarmingsmonteur het ook leuk vindt om uit te leggen wat hij doet. Er ontstaat verbinding en interactie en dat brengt zoveel plezier met zich mee.”

Spiegel
“Niet iedereen voelt zicht direct comfortabel bij deze manier van lesgeven. Als ik aan een kleuterjuf vraag of ze Techniek en Wetenschap in de klas inzet, antwoordt ze dat ze daar niets van afweet. Maar haar leerlingen zetten wel een piratenschip in elkaar en spelen met technisch lego. Tijdens Expeditie Edison werd alle leerkrachten een spiegel voorgehouden, zodat ze inzagen wat ze dagelijks allemaal al aan Techniek en Wetenschap doen. Deze manier van leren is namelijk veel toegankelijker dan de meeste mensen op voorhand denken. En je staat er niet alleen voor, want het KWTG stimuleert en faciliteert.”

Techniek en Wetenschap
“Ik praat altijd bewust over Techniek en Wetenschap in plaats van over Wetenschap en Techniek. Dat doe ik omdat ik het onterecht vind dat Wetenschap vaak naar voren wordt geschoven, alleen omdat het synoniem staat voor hoge intelligentie. Rond Techniek hangt nog altijd het imago van vieze handen, laagbetaald werk. Terwijl in mijn ogen Techniek en Wetenschap even belangrijk zijn. Want wat heb je aan innovatieve ideeën als niemand ze kan uitvoeren?”